CASE STUDY: NOWY TESTAMENT A DZIAŁ SPADKU
Czy można wyjść z impasu, gdy po zakończeniu postępowania spadkowego pojawiają się nowe dokumenty? Był nowy testament i nowa osoba, a pierwotni spadkobiercy stanęli wobec ryzyka utraty majątku. Dzięki doświadczeniu i przemyślanej strategii, udało nam się przywrócić porządek prawny i zabezpieczyć interesy spadkobierców.
Sprawa miała swój początek w typowej sytuacji – po śmierci osoby pozostawiającej majątek (spadkodawcy) troje spadkobierców zgłosiło się do notariusza w celu uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia. Następnie przeprowadzili dział spadku, czyli formalny podział majątku między uprawnionych. Całość przebiegła zgodnie i bez konfliktów.
Dla porządku: Dział spadku to prawna procedura, w której spadkobiercy ustalają, kto otrzymuje konkretne składniki majątku – np. nieruchomości, konta bankowe czy udziały w spółkach.
Historia znacznie się skomplikowała, kiedy – już po zakończeniu sprawy – ujawniono nowy testament. Jego istnienie zmieniło wszystko.
Nowy testament, nowy spadkobierca i stary dział spadku – co dalej?
W oparciu o nowy testament sąd zdecydował o uchyleniu aktu poświadczenia dziedziczenia. Ale co najistotniejsze – wraz z nowym testamentem pojawił się kolejny spadkobierca, który zakwestionował wcześniejsze ustalenia i zgłosił własne oczekiwania. To wywołało poważny spór z naszymi klientami – pierwotnymi spadkobiercami.
Spór miał też charakter emocjonalny – nowy spadkobierca był przekonany, że pominięto go celowo, podczas gdy pozostałe osoby nie wiedziały o istnieniu drugiego testamentu. Na tle wielomilionowego majątku, konflikt mógł łatwo doprowadzić do eskalacji. Tym samym rozpoczął się wieloletni spór o dziedziczenie. Dotyczył on nie tylko ustalenia, który dokument jest ważny, ale też – jak przywrócić porządek prawny po tym, jak spadek już formalnie podzielono.
Dlaczego sytuacja była tak trudna? Mimo uchylenia aktu poświadczenia dziedziczenia, wcześniejszy dział spadku nadal był ważny. A skoro tak – nieruchomości nadal widniały w księgach wieczystych na nazwiska pierwotnych spadkobierców. To blokowało możliwość przeprowadzenia nowego działu u notariusza.
Strategia prawna w sporze o spadek – dział spadku tylko przez sąd
Zespół poznańskiej kancelarii – prowadzony przez radcę prawnego Michała Walczaka – musiał podjąć działania w kilku kierunkach równolegle. Nasza strategia opierała się na trzech filarach:
- Uznanie, że tylko sądowy dział spadku jest możliwy – ponieważ wcześniejszy dział obowiązywał, notariusze nie mogli przeprowadzić nowego postępowania. Konieczne było wejście na drogę sądową.
- Współpraca z zaangażowanymi instytucjami – kancelaria uzgodniła kierunek działania z notariuszami oraz wydziałem ksiąg wieczystych w Poznaniu. Wspólna analiza potwierdziła: jedynie sąd może uchylić skutki wcześniejszego działu. Tylko on może przeprowadzić nowy dział (całościowy), czyli obejmujący wszystkich uprawnionych spadkobierców (w tym tych ujawnionych po czasie).
- Kompleksowe podejście do dokumentów – nasza kancelaria przeanalizowała każdą wersję testamentu pod kątem formalnym. Uwzględniliśmy m.in. art. 947 i 948 Kodeksu cywilnego.
Zgodnie z tymi przepisami:
- jeśli spadkodawca sporządził nowy testament, ale nie odwołał wyraźnie poprzedniego,
- to uchylone zostają tylko te postanowienia, których nie da się pogodzić z treścią nowego testamentu.
Dodatkowo:
- testament należy interpretować tak, aby jak najlepiej oddawał wolę zmarłego,
- a w razie wątpliwości – w sposób, który pozwala utrzymać postanowienia testamentu w mocy i zrozumiale je interpretować.
Efekty: Nowy dział spadku, porządek w księgach i zabezpieczenie interesów klienta
Choć postępowanie sądowe trwało kilka lat, uzyskaliśmy ponowny dział spadku – obejmujący tym razem wszystkich uprawnionych spadkobierców, w tym tych, którzy pojawili się po czasie. Sąd uznał drugi testament za ważny, a wcześniejszy dział – utracił moc.
Najważniejsze efekty naszej strategii:
- majątek sprawiedliwie podzielono między wszystkich spadkobierców – zarówno pierwotnych, jak i ujawnionego później,
- przywrócono zgodność wpisów w księgach wieczystych z rzeczywistym stanem prawnym,
- uporządkowano relacje między wszystkimi stronami – wszyscy spadkobiercy zostali formalnie uznani i rozliczeni,
- uniknięto dalszej eskalacji konfliktu poprzez skuteczne działania negocjacyjne.
Dlaczego udało się rozwiązać trudną sprawę spadkową?
Tutaj warto nadmienić, że ten przypadek był wyjątkowo złożony pod względem zarówno prawnym, jak i faktycznym. Kluczowe okazały się:
- doświadczenie prawników kancelarii z Poznania w prowadzeniu spraw spadkowych i przemyślana koncepcja strategii przyjęta przez kierującego zespołem radcę prawnego Michała Walczaka,
- precyzyjna analiza dokumentów i przepisów,
- elastyczność w podejściu – ponieważ wymagała zmiany formy postępowania (z notarialnego na sądowe),
- współpraca z instytucjami, co pozwoliło wypracować realne i akceptowalne przez wszystkich rozwiązanie
- oraz skuteczna mediacja, która pozwoliła zakończyć spór i osiągnąć satysfakcjonujący kompromis.
Poradnik: Co zrobić, gdy po latach pojawia się nowy testament?
Choć opisana przez nas sytuacja była nietypowa i bardzo złożona, podobne okoliczności mogą przydarzyć się każdemu. Dlatego poniżej przedstawiamy kilka praktycznych wskazówek, o których warto pamiętać przy załatwianiu spraw spadkowych:
- Nie ignoruj nowych testamentów – nawet jeśli sprawa wydaje się zakończona.
- Zasięgnij porady prawnika – szybka analiza dokumentu może oszczędzić lata niepewności.
- Pamiętaj, że dział spadku może być uchylony tylko przez sąd – jeśli już raz nastąpił.
- Sprawy spadkowe potrafią się skomplikować – dlatego warto mieć wsparcie kancelarii, która potrafi myśleć strategicznie.
Trudna sprawa spadkowa rozwiązana – wnioski z praktyki kancelarii
Nasza kancelaria z powodzeniem przeprowadziła jedną z bardziej skomplikowanych spraw spadkowych, zarówno pod względem prawnym, jak i faktycznym w polskim systemie sprawiedliwości. Kluczową rolę w osiągnięciu pozytywnego rezultatu odegrało doświadczenie oraz przemyślana strategia procesowa. Pomimo niejednoznacznej sytuacji prawnej i konfliktu wokół ważności testamentów, doprowadziliśmy do pełnego i zgodnego z prawem działu spadku.
Ta historia pokazuje, że przy właściwym podejściu i wsparciu prawnym możliwe jest skuteczne rozwiązanie nawet pozornie patowych spraw.
Potrzebujesz wsparcia w skomplikowanej sprawie prawnej – np. spadkowej, cywilnej lub majątkowej? Sprawdź, jak możemy Ci pomóc.
Zespół Walczak MS Legal i Wspólnicy