FUNDACJA RODZINNA A VAT
Wraz z wejściem w życie przepisów regulujących funkcjonowanie fundacji rodzinnej, pojawiło się pytanie, czy tego typu podmiot podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług (VAT).
Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto przyjrzeć się definicjom zawartym w ustawie VAT oraz zakresowi działalności, jaki może prowadzić fundacja rodzinna.
Kto jest podatnikiem VAT? – definicje z ustawy
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:
„Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, […] bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.”
Ustęp 2 doprecyzowuje, że działalność gospodarcza obejmuje m.in.:
- działalność producentów, handlowców, usługodawców,
- pozyskiwanie zasobów naturalnych,
- działalność osób wykonujących wolne zawody,
- oraz wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Fundacja rodzinna – zakres działalności a VAT
Na mocy art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej:
„Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.”
Co istotne, zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy, fundacja może prowadzić działalność gospodarczą, ale wyłącznie w określonym zakresie, m.in.:
- zbywanie mienia (o ile nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia),
- najem, dzierżawa, udostępnianie mienia,
- uczestnictwo w spółkach, funduszach i spółdzielniach,
- nabywanie i zbywanie papierów wartościowych i instrumentów pochodnych,
- udzielanie pożyczek spółkom i beneficjentom,
- obrót walutami w związku z działalnością,
- przetwórstwo produktów rolnych (z określonymi warunkami),
- gospodarka leśna.
Wniosek: Fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą, a więc w określonych przypadkach może być uznana za podatnika VAT, jeśli wykonuje czynności mieszczące się w definicji dostawy towarów lub świadczenia usług.
Fundacja rodzinna jako podatnik VAT – interpretacje organów skarbowych
W interpretacjach indywidualnych potwierdzono, że fundacja rodzinna może być podatnikiem VAT.
Interpretacja KIS z 19 lipca 2023 r. (0114-KDIP4-3.4012.205.2023.3.DS):
„(…) Fundacja wykonująca czynności wpisujące się w definicję dostawy towarów lub świadczenia usług, w sposób ciągły i dla celów zarobkowych, jest uznawana za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT.”
Interpretacja KIS z 5 października 2023 r. (0114-KDIP1-3.4012.534.2023.1.LM):
„Dla uznania podmiotu za podatnika nie ma znaczenia rezultat działalności, a sam fakt jej wykonywania w sposób powtarzalny. Czerpanie dochodu ze składników majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.”
Możliwość skorzystania ze zwolnienia z VAT
Ustawa o VAT przewiduje zwolnienie dla drobnych podatników. Fundacja rodzinna może skorzystać ze zwolnienia, jeśli:
- wartość sprzedaży nie przekroczyła 200 000 zł w poprzednim roku podatkowym
(na podstawie art. 113 ustawy o VAT).
Zwolnienie to może mieć zastosowanie także do fundacji rodzinnej, jeśli spełnia ustawowe warunki.
Podsumowanie
- Fundacja rodzinna jest osobą prawną, która może prowadzić działalność gospodarczą w ograniczonym zakresie.
- W przypadku prowadzenia tej działalności, może być uznana za podatnika VAT, nawet jeśli nie osiąga z niej zysku.
- Organy podatkowe potwierdzają, że sama ciągłość i zarobkowy charakter działań przesądzają o statusie podatnika.
- Fundacja może jednak skorzystać z limitowanego zwolnienia z VAT, jeśli nie przekroczy ustawowego progu sprzedaży.